Συνέντευξη του Μανώλη Αγγελάκη

Συνέντευξη στον Θάνο Μαντζάνα (από εδώ)

Ο Μανώλης Αγγελάκης αφοσιώθηκε στη μουσική από πολύ νεαρή ηλικία, ξεκινώντας να παίζει κιθάρα στην εφηβεία του, όπως και τόσοι πολλοί άλλοι. Και αν οι σπουδές ηχοληψίας στην Αγγλία τού έδωσαν ένα επάγγελμα από το οποίο βιοπορίζεται, η καρδιά του σίγουρα ανήκει ή καλύτερα είναι αφιερωμένη στο να γράφει και να παίζει μουσική, μια μουσική με κύρια επιρροή κατά πρώτο λόγο την αγάπη του για το blues και κατά δεύτερο εκείνη για τους «μουσικούς του δρόμου», δραστηριότητα στην οποία ολοφάνερα είχε επιδοθεί και ο ίδιος αρκετά κάποτε. Η αγάπη του αυτή εκδηλώνεται με δύο τρόπους, κατ’ αρχήν στα μέχρι τώρα δύο albums (συν δύο singles και ένα EP) των Illegal Operation στους οποίους όχι μόνον, είναι κιθαρίστας αλλά και βασικός τραγουδιστής.

Εκείνο όμως που μας ενδιαφέρει στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι η προσωπική του δουλειά, οι συνολικά τέσσερις δίσκοι που έχει κυκλοφορήσει από το 2000. Ο πιο πρόσφατος από αυτούς, το «Ο Άνθρωπος Βόμβα», ήρθε στα τέλη της περσινής χρονιάς και θα μπορούσε κανείς να πει ότι συνεχίζει από εκεί που σταμάτησε το -επίσης πολύ καλό- «Τι Κάνουν Οι Σκιές Τη Νύχτα» του ’11. Αναμφίβολα, η πλέον ώριμη δουλειά του Μανώλη Αγγελάκη, το «Ο Άνθρωπος Βόμβα», χαρακτηρίζεται από το λιτό μεν -αλλά και αποφασιστικά... ηλεκτρικό, όταν ο ίδιος το κρίνει απαραίτητο- μουσικό ύφος και τον χαμηλό, σχεδόν «εξομολογητικό» τόνο των τραγουδιών του, ενώ ο συντονισμός με την κοινωνία και την εποχή που διέπει τους στίχους του είναι ακόμα πιο ουσιαστικός και βαθύτερος από όσο στο προηγούμενο album του. Αυτή τη φορά ο Μανώλης Αγγελάκης καταθέτει με απόλυτα νατουραλιστικό, συχνά ακόμα και «ωμό» και βέβαια ειλικρινή στο έπακρο τρόπο το αποτύπωμα που αφήνει στην ψυχή και στο έργο ενός δημιουργού, με κεραίες περισσότερο και από ευαίσθητες ως προς το κοινωνικό σύνολο, εντός του οποίου ζει μια τόσο χαλεπή από κάθε πλευρά περίοδος όπως αυτή που είναι για τη χώρα μας τα τελευταία τρία χρόνια.

Τι ακριβώς συμβολίζει η μεταφορά του τίτλου; «Ο Άνθρωπος Βόμβα» θα μπορούσε ίσως να είναι και ένας τρομοκράτης, όπως για παράδειγμα αυτός/οί που χτύπησαν το The Mall πριν λίγες ημέρες;

Ο «άνθρωπος βόμβα» είναι ένας άνθρωπος έτοιμος να εκραγεί, μεταφορικά ή κυριολεκτικά. Θα μπορούσε να είναι ένας βομβιστής αυτοκτονίας, ο οποίος αυτοκτονώντας παίρνει και άλλους μαζί του. Από την άλλη, θα μπορούσε να είναι οποιοσδήποτε από εμάς που καταπίνουμε και συσσωρεύουμε καθημερινά ταπεινώσεις και εξευτελισμούς χωρίς να αντιδρούμε και ξεσπάμε κάποια στιγμή επί δικαίων και αδίκων στο σπίτι μας, στη δουλειά μας, στον δρόμο... Από την άλλη, ο βομβιστής που τοποθετεί ψύχραιμα μια βόμβα και κάθεται να παρακολουθήσει την έκρηξή της εκ του μακρόθεν κατά την άποψη μου δεν εμπίπτει σε αυτή την κατηγορία.

Θεωρείτε τις προσωπικές σας δουλειές κάτι ολότελα ξεχωριστό από αυτό που κάνετε με τους Illegal Operation;

Υπάρχουν πολύ μεγάλες διαφορές. Πρώτη είναι φυσικά η γλώσσα, που στη δική μου δουλειά είναι η ελληνική, ενώ στους Illegal Operation η αγγλική. Δεύτερη είναι η κατεύθυνση, τους Illegal Operation είναι καθαρά επηρεασμένη από την αμερικανική μουσική παράδοση, ενώ στη δική μου δουλειά υπάρχουν στοιχεία -άλλοτε περισσότερο και άλλοτε λιγότερο έντονα- από την ελληνική αστική μουσική. Η μεγαλύτερη όμως διαφορά είναι στον τρόπο δουλειάς. Σαν Μανώλης Αγγελάκης συνθέτω και ολοκληρώνω όλη τη διαδικασία της παραγωγής μόνος μου, ενώ στο γκρουπ η σύνθεση, η εκτέλεση και η παραγωγή είναι μια απολύτως ομαδική διαδικασία.

Ποιες είναι οι κυριότερες διαφορές του καινούργιου δίσκου από το «Τι Κάνουν Οι Σκιές Τη Νύχτα»;

Στιχουργικά είναι η πρώτη φορά που επιλέγω να μελοποιήσω ποίηση. Μουσικά υπάρχουν σε μικρότερο βαθμό ή πιο τεχνηέντως κρυμμένες οι επιρροές μου από την ελληνική παράδοση. Ως προς την παραγωγή και γενικότερα τον ήχο, τέλος, ο δίσκος αυτός είναι πιο «καθαρός» και λιτός.

Τι σας έκανε αντίστοιχα να μελοποιήσετε τα συγκεκριμένα ποιήματα των Καβάφη, Λειβαδίτη, Σουρή και Τσαρδάκα;

Η ποίηση με συγκινεί, εσωτερικά και πολύ βαθιά... Τα συγκεκριμένα ποιήματα, εκτός του ότι με εκφράζουν απόλυτα, μου ήταν και πολύ πρόσφορα ως προς την μελοποίησή τους.

Η ιδιότητά σας του ηχολήπτη πόσο εμπλέκεται και επηρεάζει το τελικό αποτέλεσμα των δίσκων σας;

Στην προσωπική μου δουλειά, σύνθεση, εκτέλεση, παραγωγή και ηχοληψία γίνονται από εμένα. Οι ηχοληπτικές μου ικανότητες -ή και αδυναμίες...- παίζουν λοιπόν πρωτεύοντα ρόλο στην τελική μορφή του υλικού, αλλά ακόμα και στην ενορχήστρωση των κομματιών.

Το «Τα Χριστούγεννα Φέτος Δεν Θα Έρθουν» γράφτηκε για αυτά του ’08, του ’12 ή για κάθε «εορταστική» περίοδο;

Το τραγούδι αυτό γράφτηκε γιατί έχω βαρεθεί να εξαρτάται η ευζωία και ευτυχία μου από οικονομικούς (ή μήπως οικονομικίστικους;) και κυρίως καταναλωτικούς παράγοντες. Μπορώ να περνάω καλά και χωρίς να καταναλώνω, ζώντας ελεύθερα, παρέα με τους φίλους μου και σπαταλώντας αγάπη, συντροφικότητα και δημιουργικότητα αντί για χρήματα.

Όπως και στις προηγούμενες δουλειές σας, οι στίχοι του album είναι σαφέστατα κοινωνικοί. Θα λέγατε όμως ότι αυτή τη φορά έχουν και πιο ξεκάθαρο πολιτικό περιεχόμενο;

Δεν συμφωνώ και τόσο με αυτό, σίγουρα όλοι οι δίσκοι μου έχουν κοινωνικό περιεχόμενο. Ίσως, επειδή διανύουμε μια πολύ έντονη από πολιτικής άποψης περίοδο, να εκλαμβάνεται από τον ακροατή ως μια πιο αμιγώς πολιτική τοποθέτηση αλλά πιστεύω ότι, αν όντως συμβαίνει αυτό, οφείλεται περισσότερο στη διάθεση του ίδιου του δέκτη πάρα στους στίχους μου.

Ποια πιστεύετε ότι είναι η αληθινή φύση της κατά πρώτο λόγο οικονομικής κρίσης που βιώνουμε όλοι και ποια η βαθύτερη και ουσιαστική αιτία που την προκάλεσε; Πώς αντιδράτε σε αυτή προσωπικά αλλά και ως δημιουργός και μουσικός;

Κατ' αρχήν δεν είμαι οικονομολόγος για να μπορώ να εκφέρω εμπεριστατωμένη άποψη για τη σημερινή οικονομική κρίση, αλλά και ούτε θέλω να μπω στο παιχνίδι αυτό. Αρκετές απόψεις, ειδικών και μη, έχουμε εξάλλου ακούσει ως τώρα... Αυτό που με θλίβει όμως βαθύτατα είναι η κρίση που μας μαστίζει τα τελευταία τριάντα χρόνια και δεν δίνουμε δεκάρα γι’ αυτήν. Αυτή την κρίση, που είναι κρίση αξιών και ήθους, είναι που φοβάμαι και πολεμώ με όλο μου το είναι!

Και τα προσεχή σχέδια σας, σχετικά με αυτό το album αλλά και γενικότερα;

Τα σχέδιά μου είναι να συνεχίσω να ζω με τις ίδιες αξίες, να γίνομαι κάθε μέρα καλύτερος άνθρωπος, να αγαπώ και φυσικά να παίζω και να γράφω μουσική.

Όπερ σημαίνει ότι ο Μανώλης Αγγελάκης είναι ένας από τους ανθρώπους που έχουν συλλάβει πολύ καλά μια από τις μεγαλύτερες αλήθειες της ζωής, ότι τα απλούστερα και θεωρούμενα ως «μικρά» πράγματα είναι τελικά και τα σημαντικότερα...